YENİ İSTİHDAMA PRİM, GELİR VERGİSİ VE DAMGA VERGİSİ TEŞVİKİ

   15.02.2017

  Celal ÖZCAN

  Dünya Gazetesi

500 bin kişi işsizler ordusuna katıldı

TÜİK’in en son 16 Ocak 2017 tarihinde açıkladığı İşgücü İstatistiklerine göre, Türkiye genelinde işsiz sayısı 2016 yılı Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 500 bin kişi artarak 3 milyon 647 bin kişi olmuş, işsizlik oranı ise 1.3 puanlık artış ile %11,8 seviyesine çıkmıştır. İşsizlikteki bu artış, kayıtdışı çalışma oranına da yansımıştır. Nitekim Ekim 2016 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,3 puan artarak %33.9 olarak gerçekleşmiştir. Bazı ekonomistlerin yaptıkları öngörülerde ise Ocak 2017 döneminde işsizlik oranının %13 dolaylarına ulaşacağına dikkat çekilmektedir.

Yeni istihdama üçlü teşvik

İşsizliğin ateşinin bu şekilde yükselmiş ve daha da yükselme eğilimi göstermesi, hükümeti bazı tedbirler almaya sevk etmiştir. Bu çerçevede, 09.02.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 687 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 3. maddesiyle İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 17 ve 18’inci maddelerle yapılan düzenlemelerle 01.02.2017-31.12.2017 tarihleri arasında yeni işe alınacak olan çalışanlar için işverenlere belli şartlarla prim, gelir vergisi ve damga vergisi teşviki imkanı sağlanmıştır.

Makalemizde, söz konusu teşviklerden işverenlerin hangi şartlarla yararlanacağı konusuna değinilecektir.

I- Prim teşviki

09.02.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 687 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 3. maddesiyle İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 17. maddeyle, 31.12.2017 tarihine kadar yeni işe alınan çalışanlar için belli şartlarla prim teşviki getirilmiştir.

Prim teşvikinden yararlanma şartları:

Prim teşvikinden yararlanılabilmesi için aşağıda belirtilen şartların bulunması gerekmektedir.

Sigortalılar yönünden İşe alınacak sigortalının İş-Kur’a kayıtlı işsiz olması Sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç ayda SGK’ya bildirilmemiş (işsiz) olması, gerekmektedir.

İşverenler yönünden İşyerinin özel sektör işverenlerine ait bir işyeri olması, Sigortalının 1/2/2017-31/12/2017 tarihleri arasında işe alınması, 2016 yılı Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olmaları, Aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde verilmesi, Tahakkuk eden cari ay primlerinin yasal süresinde ödemesi, SGK’ya muaccel hale gelmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması, Kayıt dışı sigortalı veya sahte sigortalı çalıştırıldığına dair herhangi bir tespitin olmaması, gerekmektedir.

Teşvik süresi

Teşvik, sigortalının işe alındığı tarihten itibaren 31/12/2017 tarihine kadar uygulanacaktır.

Teşvik tutarı

Teşvikten yararlanılacak süre içinde, sigortalının aylık prim ödeme gün sayısının 22,22 TL ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, bu işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigortalı hisseleri dahil tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene destek ödemesi yapılacak ve destek tutarı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

Sağlanan günlük destek tutarı olan 22,22 TL, günlük asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken işçi ve işveren payı sigorta primi ve işsizlik sigortası primi toplamına (59,25 TL X %37,5=22,22 TL) karşılık gelmektedir.

Buna göre, Aylık Prim Destek Tutarı = 22,22 TL X 30 gün =666,60 TL olacaktır. İşe alınan sigortalının brüt ücreti asgari ücretten daha fazla olursa, aşan kısma ilişkin işçi ve işveren payı sigorta primi ve işsizlik primi tutarları ayrıca ödenecektir.

Söz konusu destek unsurundan yararlanacak olan işverenler; aynı sigortalı için aynı dönemde diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaklardır.

Teşvik kapsamına girmeyen işyeri ve sigortalılar

Kamu idarelerine ait işyerleri, 5335 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri 4734 sayılı Kanun’dan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar Yurt dışında çalışan sigortalılar, Teşvikten yararlanamayacaklardır.

II- Gelir vergisi ve damga vergisi teşviki

Teşvik düzenlemesinin niteliği 687 sayılı KHK’nın 3. maddesiyle İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 18. maddedeki düzenlemeye göre, kapsama giren sigortalıların, ücretlerinin 2017 yılında uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecektir.

Dolayısıyla, ek istihdam sağlayan işverenlere belli bir sınır ve süre çerçevesinde sağlanan avantaj, istisna şeklinde değil, tahakkuk eden verginin terkini suretiyle sağlanmakta olup, getirilen teşvikten, çalışan değil ek istihdam sağlayan işverene yararlanmış olacaktır. Gelir vergisi teşvikinden yararlanma şartları, teşvik süresi, teşvik kapsamına girmeyen işyeri ve sigortalılar yukarıda prim teşviki bölümünde belirtiğimiz şekilde uygulanacaktır.

Teşvik tutarı

Düzenleme uyarınca, kapsama giren çalışanların ücretleri üzerinden gelir vergisi stopajı hesaplanacak ve hesaplanan gelir vergisi tutarına öncelikle asgari geçim indirimi uygulanacak, daha sonra da kalan gelir vergisi tutarının, asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan kısmı, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilerek terkin edilecektir.

Teşvik süresi

Teşvik, 01.02.2017 tarihi ile 31.12.2017 tarihi arasında işe alınan kapsamdaki sigortalılar için, 31.12.2017 tarihine kadar uygulanacaktır. Dolayısıyla şubat ayına ilişkin olarak mart ayında verilen muhtasar beyannamede ilk uygulama, aralık ayına ilişkin olarak Ocak 2018’de verilecek muhtasar beyanname de son uygulama olacaktır.

Diğer konular

Düzenlemeye göre; bu teşvikten yararlananlar, diğer kanunlarda yer alan benzer nitelikli gelir vergisi stopajı teşviklerinden yararlanamayacaklardır.

Söz konusu teşvik kapsamında yapılan ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kâğıtlara ait damga vergisinin aylık brüt asgari ücretin prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı için damga vergisi hesaplanmayacak ve ödenmeyecektir.